“Was du ererbt von deinen Vätern hast,
erwirb es, um es zu besitzen.”
Johann Wolfgang von Goethe, Faust kentañ.
“An hêrezh ho peus degemeret diouzh ho tud,
gounezit anezhi evit he ferc’hennañ.”
Bamet on bet gant ar frazenn-mañ en ur lenn anezhi war moger un ti e Lusern e bro Suis. Staget am boa diouzhtu al lavar gant Goethe da stad ar yezh e Breizh. Petra o deus graet ar Vretoned eus o yezh, da lavaret eo eus o hêrezh ?
Ma familh a zo eus Kistreberzh moarvat. Met ganet on bet e-kichen Pariz, n’on ket ur Breizhad gwir neuze. Koulskoude aet on da vezañ unan en ur zeskiñ ar yezh. Adkavet am eus ma hêrezh gant ma strivoù. N’anavezan ket mat nag ar vro, nag he giz, nag he sevenadur, nag hec’h hengounioù. N’on ket evit kontañ eñvorioù eus an amzer tremenet e Breizh. Klasket em eus avat piaouañ un tamm eus Breizh war-bouez ar yezh.
Souezhet on bet da vat pa em eus dizoloet Bretoned oc’h ober goap ouzhin rak deskiñ a ran o yezh ha n’anavezont ket anezhi o-unan. Da betra e servijo dit ? Un dra e maez ar c’hiz eo ar yezh. Un dra kozh ha ret eo ankounac’haat anezhi.
O hêrezh eo ar yezh koulskoude. Ne vo ket kollet gant an holl. Gounit a raimp anezhi evit he ferc’hennañ.